Là người đưa Vịnh Xuân Quyền đến gần hơn với người dân trung quốc và Hong Kong, Diệp Vấn được biết là sư phụ của ngôi sao võ thuật nổi tiếng thế giới Lý Tiểu Long, vì thế bên cạnh những bộ phim khai thác về Lý Tiểu Long sau khi anh qua đời, Diệp Vấn cũng là nhân vật được nhiều nhà làm phim đưa lên màn ảnh nhỏ lẫn màn ảnh rộng, trong đó siêu phẩm nhất phải kể tới Ip Man của Diệp Vĩ Tín vốn được ra mắt lần đầu tiên vào năm 2008 với tựa tiếng Việt là Diệp Vấn 1.
Với kinh phí đầu tư 11 triệu USD, Diệp Vấn 1 quy tụ được dàn diễn viên ngôi sao hàng đầu xứ cảng thơm như Chung Tử Đơn, Phàn Thiếu Hoàng, Lâm Gia Đống, Nhậm Đạt Hoa, Thích Hành Vũ…. trong đó chính vai Diệp Vấn đã đưa tên tuổi của Chung Tử Đơn lên hàng sao hạng A nổi danh khắp châu Á, danh tiếng tiệm cận với những Lý Liên Kiệt hay Thành Long. Sự xuất sắc cả về kịch bản lẫn cảnh hành động võ thuật mang tới cho người xem những thước phim vừa mãn nhãn lại vừa sâu lắng, chứa đựng nhiều thông điệp ý nghĩa về tình yêu, tình cảm gia đình và cả lòng yêu nước.
Diệp Vấn 1 lấy bối cảnh vào những năm 1940 tại trung quốc, lúc này chiến tranh Nhật – trung bùng nổ, quân Nhật dễ dàng chiếm được Phật Sơn, đẩy gia đình của Diệp Vấn (Chung Tử Đơn) – một võ sư nổi tiếng trong vùng, từ cuộc sống an nhàn có phần dư dả, đã phải chuyển đến một căn nhà lùm sụp cùng với vợ con của mình. Sau khi của cải mang theo đều bị bán hết đi để mua gạo nấu cháo, cuối cùng Diệp Vấn đi tìm việc và được nhận làm công nhân xúc than, có củ khoai ăn trưa cũng để phần vợ con.
Trong khi, thời điểm này có một tướng Nhật tên Miura – một gã bị ám ảnh bởi võ thuật, đã dùng lương thực để thưởng cho những trận đấu võ giữa người dân trung quốc và quân lính của hắn. Vài người bạn của Diệp Vấn không kiềm chế được đã xin tham gia, trong đó có Lam võ khùng, với lòng tự tôn rất cao nên mặc dù không đủ sức để hạ Miura nhưng anh vẫn quyết tâm đánh tới cùng và kết quả là bỏ mạng bên bịch gạo. Ngày hôm sau, tiếp tục chứng kiến thêm cái chết Lưu sư phụ, Diệp Vấn nổi cơn thịnh nộ và hạ gục cùng một lượt đấu 10 tên lính Nhật, trở thành “mục tiêu” thách đấu của gã tướng Nhật kia…